málflutningið

Málflutningurinn er hugtak í málvísindum sem lýsir því hvernig málþekking, orðræðureynsla og notkun tungumála berast milli einstaklinga, kynslóða og samfélaga. Hann nær frá daglegri notkun í heimili og vinahópum til formlegrar kennslu í skólum, fjölmiðla og netumhverfi. Málflutningurinn felur í sér varðveislu, breytingar og þróun mála, t.d. í orðaforða, framburði, málfræði og menningarlegri notkun.

Helstu svið málsflutnings eru: intergenerational transmission (tungumál lifir af í næstu kynslóð), félagslegur flutningur í fjöltyngdum samfélögum og aðlögun tungumálsins að nýju umhverfi. Hann á sér stað í hversdagslegri samræðu, í kennslu, í útvarpi og í fjölmiðlum, sem og í samspili hefðbundinna og rafrænna samskipta. Flutningurinn getur stuðlað að varðveislu lítil samfélaga mála eða að breytingum og endurnýjun vegna innflæðis, útbreiðslu tæknitilboða og menningarsamskipta.

Í íslensku samfélagi gegnir málsflutningurinn mikilvægu hlutverki í varðveislu íslenskrar málnotkunar og menningararf. Skólar, menntakerfi, fjölmiðlar og opinber stefna hafa þar með mikil áhrif á hvernig og hvenær mál lifa af. Rannsóknir á málflutningi nýta aðferðir úr málvísindum, sálfræði, sagnfræði og tölvunarfræði til að kortleggja hvernig tungumál lifa af, breytist og dreifist í samfélögum.