myndkóðun

Myndkóðun er ferli sem umbreytir myndgögnum í minnkað eða flutt form til geymdar eða flutnings. Kóðunin getur verið án taps (tapslaus kóðun) eða með töpum (kóðun með töpum), sem hefur áhrif á gæði og skráarstærð. Helstu markmið eru að minnka geymslu- og bandbreiddarþörf án verulegra gæðatap.

Helstu byggingareiningar myndkóðunar eru transform-kóðun, kvantun og entropíkóðun. Transform-kóðun breytir pixlum í form sem auðveldar geymslu eða flutning, dæmi: DCT í JPEG. JPEG 2000 notar wavelet-kóðun. Kvantun minnkar nákvæmni til að dreifa bita og draga úr stærð. Entropíkóðun (t.d. Huffman) minnkar síðan þau bita sem þarf. Gæði og litapallur eru oftast ákvarðað með litasviði eins og YCbCr eða RGB, og chroma-subsampling (t.d. 4:2:0) spara gögnum.

Algengar myndform eru JPEG (algengast í netnotkun), PNG (tapslaus og með gegnsæi) og GIF (einfaldar myndir með takmörkuðu litasviði). Nýrri snið eins og WebP, HEIF/HEIC og AVIF bjóða betur samspil gæðs og skrárstærðar. JPEG 2000 var þróað sem nýrri útgáfa, en náði ekki sömu útbreiðslu. TIFF er fjölhæft og oft notað í hagrögn, þar með innbyggðum valkostum fyrir tapslausar eða töppusnið.

Notkun myndkóðunar fer eftir verk- og markmiðum. JPEG er oftast valið fyrir ljósmyndir á netinu; PNG er gott fyrir grafík með skýrum takmörkunum eða gegnsæi; GIF fyrir einfaldar hreyfimyndir. Forrit og vefumsjónaraðilar styðja marga snið og nýrri snið eins og WebP, HEIF/HEIC og AVIF bjóða betri samsetningu af gæðum og stærð. Velja kóðun eftir gæðum, geymslu, stuðningi kerfa og hraða flutnings.