lögaðilar

Lögaðili er lagaleg persóna sem hefur réttindi og skyldur í sínu nafni, óháð eigendum eða meðlimum. Hann getur átt eignir, gert samninga, tekið mál fyrir dómstól og borið ábyrgð fyrir skuldbindingum sínum. Hugmyndin á bak við lögaðila er að veita tiltekin rekstrarform sjálfstæða persónu til að stjórna verðmæti, skuldbindingum og réttindum sínum.

Algengustu gerðir lögaðila í íslenskri löggjöf eru hlutafélög og einkahlutafélög, sem hafa sjálfstæða eign og ábyrgð aðgreint frá eigendum. Að auki eru stofnanir, sjóðir og félög samtaka dæmi um lögaðila.

Til að lögaðili verði til, þarf hann að vera stofnaður eða skráður í viðeigandi fyrirtækjaskrá. Hann þarf formlegt stjórnkerfi sem annast rekstur og umboð. Hann ber skuldbindingar til að halda bókhald, leggja fram ársreikning og uppfylla lagaskyldur; sum lögaðila eru einnig háðir endurskoðun.

Lögaðili hefur sjálfstæða persónu og ábyrgðin liggja hjá honum. Eigendur eða meðlimir bera almennt ekki persónulega ábyrgð fyrir skuldum hans, nema í tilvikum þar sem sérstakar reglur kveða á um öðruvísi fyrirkomulag eða ábyrgð. Þetta fyrirkomulag veitir traust í rekstri og skírir ábyrgðarsvið milli aðila sem koma að rekstrinum.