lingjistikë

Lingjistikë është shkenca që studion gjuhën njerëzore në mënyrë sistematike. Ajo shqyrton mënyrën se si gjuhët janë të ndërtuara dhe të përdorura, si krijohen rregullat e gramatikës, si ndryshojnë gjuhët nga një komunitet në tjetrin dhe si gjuhët evoluojnë me kohën.

Disa nga fushat kryesore përfshijnë fonetikën dhe fonologjinë, morfologjinë, sintaksën, semantikën dhe pragmatikën; sociolinguistikën; psikolinguistikën; neurlinguistikën; lingjistikën historike dhe tipologjinë; lingjistikën kompjuterike dhe korpuslinguistikën.

Metodat përfshijnë analiza përshkruese dhe krahasuese të gjuhës, mbledhjen dhe analizën e të dhënave nga korpuset, studime eksperimentale në psikolinguistikë, si dhe modele kompjuterike për përpunimin e gjuhës natyrore.

Aplikimet përfshijnë mësimin dhe mësimdhënien e gjuhëve, politikën gjuhësore, përkthimin, terapinë e të folurit dhe zhvillimin e teknologjive të përpunimit të gjuhës natyrore.

Historia e lingjistikës moderne përfshin përshkrime dhe krahasime të gjuhëve dhe zhvillime teorike që formuan qasje të ndryshme. Shkollat strukturaliste dhe gjenerative kanë lënë gjurmë të rëndësishme. Figura kyçe përfshijnë Ferdinand de Saussure dhe Noam Chomsky. Sot lingjistika bashkon qasje teorike me të dhëna empirike dhe mbështetet në teknologjitë moderne të përpunimit të gjuhës.