kesirli

Kesirli kelimesi, matematikte kesirlerle ilgili olan ya da kesirlerle ifade edilebilen anlamına gelir. Kesirli sayılar genellikle a/b biçiminde yazılan sayıları kapsar; burada a ve b tam sayı, b ≠ 0'dır. Kesirler üç ana gruba ayrılır: basit kesirler (a < b), örn. 3/8; bileşik kesirler (a ≥ b), örn. 7/4; karışık sayılar ise a/b formundaki kesirin tam sayı ve kesirli kısmı bir araya getirildiğinde elde edilen ifadedir (ör. 2 1/3).

Kesirli sayılar, rasyonel sayılar sınıfına aittir; çünkü bir kesir, payı ve paydası tam sayılar olan bir oran olarak ifade edilebilir. Kesirli sayının ondalık gösterimi, bazı kesirlerin sonlu, bazıların ise tekrarlı ondalıklar olarak yazılmasına yol açar. Denkleştirmeler, paydanın asal çarpanlarının 2 ve/veya 5 ile sınırlı olması durumunda ondalık gösterimin sonlu olur; aksi halde tekrarlı ondalıklar ortaya çıkar (ör. 1/2 = 0.5; 1/3 = 0.333...).

Kesirlerle toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemleri uygulanabilir. İşlemler sırasında kesirler önce sadeleştirilir ve gerektiğinde paylar veya paydalar eşit paydada toplanır. En sade biçime indirme, genellikle pay ve paydanın en büyük ortak böleniyle yapılır; ayrıca karışık sayı ise gerektiğinde tam sayılı biçime dönüştürülebilir.

Kesirli kavramı günlük yaşamda oranları göstermek, bölünmüş payları ifade etmek ve ölçümsel hesaplarda sıkça kullanılır. Kesirli sayılar, irrasyonel sayılarla (a/b ile ifade edilemeyen sayılar) karıştırılmamalıdır; irrasyoneller kesirli olarak yazılamaz.