hipotezën

Hipoteza është një propozim i përkohshëm për një dukuri që mund të testohet me të dhëna ose vëzhgime. Ajo shërben si pikënisje për hulumtimin dhe nënkupton një lidhje të mundshme midis variablave që mund të verifikohet.

Termi vjen nga greqishtja hypóthesis dhe në shqip përkthehet si hipotezë. Në praktikë, një hipotezë duhet të jetë specifike, të testueshme dhe të operacionalizueshme: ajo identifikon një variabël të varur (çfarë maten) dhe një variabël të pavarur (çfarë kontrollohet ose manipulohet).

Në kërkimin shkencor, hipoteza shërben për të drejtuar projektimin e studimit, mënyrën e mbledhjes së të dhënave dhe analizën. Ajo ofron një parashikim që mund të konfirmohet ose refuzohet me të dhëna të reja.

Llojet kryesore të hipotezave janë hipoteza nul (nuk ka efekt ose ndryshim) dhe hipoteza alternative (ka efekt ose ndryshim). Hipoteza alternative mund të jetë drejtuese (one-tailed) ose jo-drejtuese (two-tailed), në varësi të drejtimit të parashikimit.

Vlerësimi i hipotezave bëhet me testime statistikore dhe vlerësime probabilistike; në fund, hipoteza nul mund të refuzohet ose të mos refuzohet me një nivel të besueshmërisë të caktuar, duke inkurajuar replikimin.

Shembull: Në një studim mbi efektin e një ushqimi të ri, hipoteza mund të jetë: Programi ushqimor X redukton nivelet e kolesterolit në mënyrë më të dukshme se programi standard.