framboðsvanda

Framboðsvandi er hugtak í hagfræði sem lýsir aðstæðum þar sem framboð vöru eða þjónustu er ófullnægjandi til að mæta eftirspurninni við tiltekið verð. Slík staða getur valdið verðhækkunum, röskun á markaði eða tímabundnum skorti á vöru.

Framboðsvandi getur verið tímabundinn, t.d. vegna veðurlagssttoppa, verkfalla eða flutningserfiðleika, eða hann getur verið varanlegur vegna takmörkunar framleiðslugetu eða óhagstæðra innviða. Algengar orsakir eru framleiðsluhindranir, skortur á hráefni eða orku, flutningsörðugleikar og óvissa vegna heimsfaraldra eða pólitískra áhrifa.

Hagkerfisleg áhrif framboðsvanda felast í hækkandi verðlagi, mögulegri röðun og aukinni eftirspurn eftir tilteknar vörur sem leitað er að til að mæta skorti. Langtímaviðmiðun getur framboðsvandi hvatt til fjárfestinga í aukinni framleiðslu, nýrra innviða og framleiðsluaðferða.

Með mælingum um framboðsvanda er oft stuðst við birgðastaðu, afhendingartíma, verðbreytingar og almennar breytingar á hagkerfinu. Framboðsvandi er hluti af mynstur framboðs og eftirspurnar í hagkerfinu og bregst saman við aðlögun markaðar og verðmyndun.