etikës

Etika është degë e filozofisë që studion natyrën e vlerave morale, detyrimeve dhe synimeve që udhëheqin sjelljen njerëzore. Ajo përshkruan se çfarë e bën një veprim të mirë ose të gabuar, si mund të arsyetohet një vendim moral dhe si trajtohen të drejtat e të tjerëve. Në qendër të saj janë konceptet e mirësisë, drejtësisë, obligimeve dhe përgjegjësisë.

Historikisht, etika ka shërbyer si mjet për formimin e normave sociale, ligjit dhe institucioneve publike. Në traditat perëndimore, zhvillimi i etikës normative dhe metaetikes përfshin kontribute nga filozofë si Aristoteli, Kant dhe Hume; në traditat tjera kulturore evoluon me parime të ngjashme të mirësisë dhe detyrës. Sot etika shqyrton çështje të shumta, duke u marrë me zhvillimet shkencore, teknologjike dhe sociale dhe me mënyrat si këto ndikojnë në vlerat njerëzore.

Degët kryesore të etikes janë etika normative, që përpiqet të përgjigjet se çfarë duhet bërë; metaetika, që studion natyrën dhe kuptimin e vlerave dhe detyrave; dhe etika aplikuese, që aplikon parimet etike në fusha të ndryshme si mjekësia, inxhinieria, biznesi, të drejtat e njeriut, mjedisi dhe politika publike.

Ndërmjet praktikës dhe diskutimit teorik, etika ka një rol të rëndësishëm në profesionet, në debatet publike dhe në mekanizmat institucionalë që ndihmojnë në promovimin e integritetit, transparencës dhe drejtësisë. Ajo ballafaqohet shpesh me relativizmin kulturor dhe me tensionin midis autonomisë së individit dhe mirëqenies së përbashkët, duke nënvizuar nevojën e diskutimeve të vazhdueshme dhe arsyetimit racional.