auðkenning

Auðkenning er ferli til að sannreyna eða bera kennsl á notanda eða tækni í kerfi. Hún er grundvallaröryggisþáttur netnotkunar og þjónusta krefur oft að persónuupplýsingar séu sannreyndar áður en aðgangur veittur. Auðkenning er oft aðgreind frá heimild (authorization); aðferðirnar sanna bara hver þú ert, en heimildin ákvarðar hvað þú mátt gera eftir að þú hefur verið auðkenndur.

Helstu gerðir auðkenningar eru þrjár: þekking (eitvað sem þú veist), eign (eitvað sem þú átt) og líffræðilegar auðkenningar (eitvað sem þú ert). Dæmi: lykilorð eða persónuupplýsingar; einnota kóði sem kemur í síma eða í authenticator-forriti; og líffræðileg auðkenning eins og fingrafar eða andlitsgreining. Fjölrönd auðkenningar (multi-factor authentication) samanstendur af tveimur eða fleiri af þessum þáttum til að auka öryggi. Algengar tækni í dag eru forrit sem framleiða TOTP-kóða eða notkun vef­stöðva eins og FIDO2/WebAuthn, sem og staðlar eins og OpenID Connect og SAML til að gera auðkenningu í netkerfum þægilegri og öruggari.

Notkun auðkenningar fer oft fram á opinberum og einkareknum kerfum, eins og innskráningu í netbanka, opinberar þjónustur og innskráningu í vinnu- eða þjónustupörtölum. Öryggi og persónuvernd eru mikilvæg áskorun: notendur ættu að nota MFA, varast phishing og misnotkun lykilorða, og fyrirtæki þurfa að halda kerfum uppfærðum, takmarka söfnun persónuuply­singa og hafa viðeigandi aðgöngustýringu.