Përbërje

Përbërje është një term në gjuhën shqipe që i referohet mënyrës se si një tërësi është formuar nga pjesë të ndryshme ose elementë të saj. Ajo nënkupton përbërjen, rendin dhe ndërthurjen e pjesëve që sigurojnë funksionimin, identitetin dhe homogjenitetin e një njësie. Fjalën mund të përdoret si sinonim të përbërjes, kompozimit ose kushtëzimit të një sistemi, në varg kontekstual.

Etimologjia e fjalës lidhet me foljen përbëj, që do të thotë të formosh ose të japësh njësi të ndryshme, me sufizin -je që tregon veprimin ose rezultatin. Shpesh përdoret në kombinime si përbërja kimike, përbërja e një ligji, ose përbërja e një plani.

Aplikimet kryesore: në shkencat natyrore, përbërja nënkupton përqindjen ose raportin e elementëve që formojnë një substancë ose një material (për shembull, përbërja kimike e ujit është H2O). Në shkencat sociale dhe në administratë, termi përdoret për të përshkruar anëtarët dhe strukturën e një organizate ose një trupi qeverisës (përbërja e një komisioni, përbërja e një paneli). Në fusha të tjera, kultura dhe dizajni mund të flasin gjithashtu për përbërjen si mënyrë organizimi të elementëve të një vepre ose projekti, duke u afruar me kuptimin e “kompozimit”.

Në shqip, përdorimi i termit varet nga konteksti; për një pjesë ose ingredient të një tërësie, shpesh synohet të thuhet “përbërës” për një njësi të veçantë.