Pritshmëritë

Pritshmëritë janë perceptime, parashikime ose dëshira për rezultatin e ardhshëm që një individ, një grup ose shoqëria kanë. Në përdorimin e përditshëm, ato shërbejnë si referencë për atë që pritet të ndodhë në jetën personale, në ekonomi, politikë ose kulturë. Pritshmëritë mund të jenë reale dhe të arsyetuara ose të frymëzuara nga emocione dhe pritje të parealizuara.

Etymologjia dhe përdorimi gramatikor: emri pritshmëri me shquatmën e tipit femëror është përdorur për të shprehur statusin ose cilësinë e të pritshmes; me numrin shumës mënyror pl. pritshmëritë. Në gjuhë, mund të shoqërohen me fjalë si pritshmëri reale, pritshmëri të arsyeshme ose pritshmëri të kota. Differencat kryesore lidhen me nuancat: pritshmëri vs shpresë (synim më nga zemra) dhe pritshmëri vs parashikim (vështrimi i një ngjarjeje të ardhshme bazuar në të dhëna).

Fusha ku përdoren: në shoqëri dhe ekonomi, pritshmëritë ndihmojnë në formësimin e sjelljes – p.sh., pritshmëritë për gjendjen ekonomike mund të ndikojnë shpenzimet dhe investimet. Në politikë dhe kulturë, pritshmëritë sociale formojnë pritjet për reformat dhe rezultate.

Në statistikë dhe matematikë, pritshmëria (në këtë kontekst quhet edhe vlera pritëse) është vlera mesatare e një variabli të rastësishëm, peshuar sipas probabiliteteve të ndryshme. Kjo përmbledhje shpjegon dykuptimin kryesor të termit në gjuhën shqipe.