Markaðsvald

Markaðsvald er hæfni fyrirtækis eða fyrirtækjahóps til að hafa áhrif á verð eða magn vöru eða þjónustu á markaði, frekar en að starfa í fullri samkeppni. Slíkt vald getur gert fyrirtækinu kleift að hækka verð, minnka framleiðslu eða hafa áhrif á úrvalið án þess að missa öll viðskiptin. Markaðsvald getur verið til staðar í einokun, oligópól eða í markaði þar sem hindranir fyrir innreið eru uppi.

Orsök markaðsvals eru margvísleg: hindranir fyrir innreið (há upphafskostnaður, lagaregla, leyfisveitingar), stórt hagkvæmnisstykki (stærðarhagkvæmni), vörudreifing og vörumerki, netáhrif og aðgengi að lykilgögnum eða innviðum sem styrkja stöðu fyrirtækisins.

Mæling markaðsvals byggist oft á Lerner-hlutfallinu (L = (P - MC)/P) sem gefur til kynna verðóháðni, og á samsettri auglýsingu eins og HHÍ (HHI) og CR4 til að meta samkeppnishæfni markaðar. Mikilvægt er að markaðurinn sé réttilega skilgreindur (vörur, landssvæði og samkeppnisskilyrði).

Áhrif markaðsvals eru oft þau að verð hækkar, framleiðsla minnkar og neytendur fáaari vörur hafa aðgengi. Þetta getur einnig dregið úr nýsköpun, en sumir upplifa að einstök markaðsvald geti hvatti til innviðauppbyggingar eða tækniþróunar.

Stjórnun og reglugerð beinist að því að draga úr misnotkun markaðsvals og stuðla að samkeppni. Þetta felur í sér samkeppnisstefnu, eftirlit með sameiningum og reglur sem takmarka misnotkun á markaði, sérstaklega í náttúrulegum einokunum og áhrifaríkum netmönnurum.