Holatning

Holatning soʻzi Uzbek tilida “holat” soʻzining genitiv/possessiv bozorga tushirilgan shaklidir. Holat esa ahvol, vaziyat, sharoit kabi ma’nolarni anglatadi. Suffix -ning yozuvi holat nomidan keyin qoʻshilib, “X holati” yoki “holatining” kabi nisbatni ifodalaydi. Shuning uchun “holatning” ifodasi “of the state” yoki “the state’s” ma’nosini beradi va keyingi nom bilan bogʻlanadigan nisbatli birliklar hosil qiladi, masalan: holatning o‘zgarishi (the change of the state), holatning tavsifi (the description of the state).

Qisqa ma’no nuqtai nazaridan “holatning” frazasi rasmiy, ilmiy, statistik matnlarda keng qoʻllaniladi. U asosan holat (state) yoki sharoit (circumstances) haqida ma’lumot berish, uning tarkibi, dinamikasi yoki sifatini tavsiflash uchun ishlatiladi. “Holatning” iborasi boshqa otlar bilan birga kelib, nomlama birikmalar hosil qiladi, masalan holatning o‘zgarishi, holatning yaxshilanishi, iqlim holatining o‘zgarishi kabi.

Zamonaviy Uzbek tilida holatning kengroq ma’nolari siyosiy, ijtimoiy, iqtisodiy yoki texnik kontekstlarda qoʻllanadi. “Holatlar” shakli koʻp boʻlsa, “holatlarining” shakli agregat yoki koʻp holatga tegishli nisbatni ifodalaydi. Drugoy tomondan, kundalik nutqda “ahvol” soʻzi koʻproq ishlatiladi; lekin rasmiy yoki ilmiy yozuvda holat soʻzi keng tarqalgan bo‘ladi.