tekjuhóp

Tekjuhóp er flokkun einstaklinga eða heimila eftir tekjum til að auðvelda hagfræðilega og félagsvísindalega greiningu. Hóparnir eru oft skiptir í fimm- eða tíu hluta, til dæmis decílum eða kvintílum, sem gera mögulegt að bera saman hópa með mismunandi tekjur. Flokkunin getur alhæft um langa tíma eða verið þróuð fyrir ákveðið tímabil og oft byggð á árstekjum heimila eða einstaklinga. Til að samræma samanburð eru tekjur oft leiðrétttar fyrir fjölskyldu stærð.

Til að mynda tekjuhópa eru oft teknar tekjur úr gagnasöfnum eins og könnunum eða skattgögnum. Tekjur geta verið flokkuðar sem botn- til efstu hópar, oft með notkun decila eða kvintíla. Gagnaatriði eru einnig valdir eftir markmiði: sumir nota nettótekjur eftir skatt og bætur, aðrir heildartekjur fyrir framleiðslu eða atvinnu.

Notkun tekjuhópa er fjölbreytt. Þau eru notuð til að kortleggja lífskjör, ójöfnuð, eyðslu og aðgengi að menntun og heilsugæslu. Einnig eru þau nýtt til stefnumótunar og forgangsraðunar í velferðarmálum, t.d. þegar stuðningur eða skattkerfi eru hönnuð eða skoðaður.

Takmarkanir og áskoranir. Skilgreiningar tekjuhópa eru ólíkar milli stofnana og kerfa, sem getur leitt til ósamræmis milli rannsókna. Verðbólga, gengisbreytingar og fjölskyldustærð hafa áhrif á stærð og samsetningu hópana, og val á gagnagrunni getur haft áhrif á nákvæmni. Gagnasöfn og úrviljun þurfa að taka tillit til þess.