imkoniyatlari

Imkoniyatlari — imkoniyat so‘zining ko‘plik va egalik shakli bo‘lib, “u yoki uning imkoniyatlari”, ya’ni mavjud bo‘lgan yoki erishilishi mumkin bo‘lgan imkoniyatlar to‘plamini ifodalaydi. Asosan “imkoniyat” so‘ri undan kelib chiqadi; “imkoniyatlari” shakli nusxasiga ko‘ra ko‘p holda yoki egalik ko‘rsatkichlari bilan ishlatiladi va odatda shaxs, tashkilot yoki jamiyat kontekstida qo‘llanadi.

Lug‘atda kelib chiqishi va shakllanishi. Imkoniyat asosan arabcha imkān so‘zidan olingan bo‘lib, Turk tilik talaffuz va qo‘shimcha yanada o‘zlashtirilgan. Uzbek tilida “imkoniyatlari” so‘z tarkibida ko‘paytirish uchun -lar qo‘shimchasi va egalik qo‘shimchasi -i/-lari birlashadi, natijada “imkoniyatlari” — ko‘plik va egalik ifodalaydi: “ularning/imkoniyatlari” yoki “shu imkoniyatlar”.

Qo‘llanilishi. Bu atama deyarli turli sohalarda ishlatiladi: ta’limiy imkoniyatlar (o‘quv kurslari, stipendiyalar), iqtisodiy imkoniyatlar (firmaning bozor imkoniyatlari, mehnat bozoridagi imkoniyatlar), ijtimoiy rivojlanish (shaxsiy va jamoaviy imkoniyatlarni kengaytirish). Odatdagi ifadalar qatoriga kiradi: imkoniyatlardan foydalanish, imkoniyat yaratish, imkoniyatlar kengaymoqda.

Xulosa. Imkoniyatlari jamiyat, institut yoki shaxsning mavjud yoki yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan foydali sharoitlar to‘plamini aks ettiruvchi muhim atama bo‘lib, rivojlanish va istiqbollarni ifodalashda keng qo‘llaniladi.