Paaftësi

Paaftësi është një term në gjuhën shqipe që përshkruan mungesën e aftësisë për të kryer detyra, përgjegjësi ose veprime të caktuara. Origjina e fjalës vjen nga fjala aftësi dhe prefiksi paa-, që shërben për të shprehur negacionin; pra paaftësia do të thotë mungesë aftësie. Paaftësia mund të jetë përkohore ose e përhershme dhe mund të lidhet me faktorë fizikë, mendorë ose ligjorë që kufizojnë kapacitetin për të vepruar në një kontekst të caktuar.

Përdorimet janë të gjerë. Në kontekst profesional, përshkruan një person që nuk është në gjendje të kryejë detyrat në një nivel të kërkuar. Në fushën ligjore mund të nënkuptojë pamundësinë për të kryer veprime ligjore ose për të vepruar në mënyrë të pavarur për shkak të moshës, gjendjes mendore ose kushteve të tjera të mbikëqyrura nga ligji. Në praktikë, paaftësia shpesh është kontekstuale dhe mund të përforcohet nga trajnim, mbështetje ose zëvendësime.

Në krahasim me disabilitetin, paaftësia fokusohet në kapacitetin për të kryer një detyrë specifike, jo në një kufizim të përgjithshëm të aftësive të personit. Përdorimi neutral dhe i kujdesshëm i termit, me mbështetje kur është e nevojshme, mund të ndihmojë në vlerësimin e nevojave individuare dhe në adresimin e nevojave praktike.