zweetproductie

Zweetproductie verwijst naar de afscheiding van zweet door de zweetklieren van de huid. Bij de mens bestaan twee hoofdtypen zweetklieren: eccriene en apocriene klieren. Eccriene klieren komen vrijwel over het hele lichaam voor en produceren heldere, waterige zweet dat voornamelijk bestaat uit water en elektrolyten. Apocriene klieren bevinden zich vooral in oksels, genitaliën en tepelomtrek en leveren een dikker, eiwit- en vetrijk zweet dat bij bacteriële afbraak geurtjes kan veroorzaken.

De zweetproductie wordt geregeld door het autonome zenuwstelsel. Eccriene klieren worden voornamelijk geactiveerd door sympathische zenuwvezels die acetylcholine vrijgeven (cholinerg). Apocriene klieren reageren ook op hormonale signalen, vooral androgene hormonen. De belangrijkste functie is thermoregulatie: verdamping van zweet koelt het lichaam af. Emotionele prikkels kunnen ook zweetproductie stimuleren, met name in handpalmen, voetzolen en oksels.

Zweet bestaat uit een hoog percentage water met opgeloste elektrolyten zoals natrium en chloride, en in mindere mate kalium, bicarbonaat en urea. De zweetproductie varieert sterk en kan bij rust klein zijn, terwijl bij intensieve inspanning of hoge omgevingstemperaturen meerdere liters per uur geproduceerd kunnen worden.

Medisch relevante aspecten: hyperhidrose is een aandoening met overmatige zweetproductie. Anhidrose of hypohidrose betekent gebrek aan zweetvorming. Bij cystische fibrose is de zoutsamenstelling van zweet verhoogd; de zoutsweat test meet chlorideconcentratie en wordt daarvoor gebruikt. Behandeling is afhankelijk van ernst en kan bestaan uit antiperspirants met aluminiumzouten, botuline-toxine-injecties, iontoforese voor handen en voeten, medicijnen die de zweetklieren onderdrukken, en in ernstige gevallen chirurgie zoals endoscopische thoracale sympathicotomie.