zuurgevoeligheid

Zuurgevoeligheid is de mate waarin een organisme, weefsel of sensorisch systeem reageert op zuren of op een lage pH. De term wordt in diverse vakgebieden gebruikt en kan zowel fysiologische als klinische aspecten omvatten.

In de tandheelkunde verwijst zuurgevoeligheid vooral naar de gevoeligheid van tanden voor zure stimuli en de reacties van het gebit op zure omgevingen. Zuren uit voedsel en dranken kunnen het glazuur ondermijnen en dentine blootleggen, waardoor pijnscheuten kunnen optreden bij contact of temperatuurveranderingen. Risicofactoren zijn regelmatige blootstelling aan zuren, gastro-oesofageale reflux, bruxisme, een droge mond en agressieve poetsgewoonten. Diagnose gebeurt meestal via klinische testen en patiëntgeschiedenis. Behandeling richt zich op het verminderen van zure blootstelling en op het versterken en beschermen van het tandoppervlak met fluoride, desensibilisatiepasta’s (bijv. kaliumnitraat of stannous fluoride), remineralisatiebehandelingen, en aanpassingen in dieet en mondhygiëne. In ernstige gevallen kunnen restauratieve ingrepen nodig zijn.

In de biologie en neurofysiologie verwijst zuurgevoeligheid ook naar de detectie van protonen door sensorische receptoren. Protone sensing vindt plaats via ionkanalen zoals ASICs (acid-sensing ion channels) en protongevoelige GPCRs, aanwezig in zenuwcellen en andere weefsels. Deze mechanismen spelen een rol bij pijnrespons, ontsteking en het handhaven van de pH-balans in cellen. Zuur-base verstoringen kunnen leiden tot zowel korte als lange termijn symptomen en vormen een onderzoeksgebied in pijnfysiologie en pathofysiologie.