zoetwateren

Zoetwateren zijn waterlichamen met een lage zoutconcentratie. In wetenschappelijke en beheercontext geldt doorgaans een zoutgehalte van minder dan ongeveer 0,5 g/L (0,5 promille). Zoetwateren omvatten stilstaande wateren zoals meren, plassen en moerassen, en stromende wateren zoals rivieren en kanalen. Ze kunnen oppervlaktewater zijn, maar ook ondergronds voorkomen in aquifers.

Ecologisch vormen ze uiteenlopende ecosystemen met specifieke fysische en biologishe kenmerken. Planten en algen leveren de eerste productie en zuurstof, terwijl zoetwaterinvertebraten, vissen, amfibieën en watervogels de voedselketen ondersteunen. De samenstelling van soorten hangt af van debiet en variatie in waterkwaliteit, temperatuur en licht. Zoetwater levert daarmee belangrijke ecosysteemdiensten, zoals waterzuivering, opslag van zoet water, koolstofopslag en recreatieve waarden.

Mensen gebruiken zoetwateren voor drinkwater, irrigatie, visserij en recreatie, en ze spelen een cruciale rol in transport en landschapsbehoud. Het beheer richt zich op waterkwaliteit, voldoende debiet en het behoud van kwetsbare habitats en biodiversiteit. Het voorkomen van eutrofiëring door nutriëntenbalans en sedimentbeheer is hierbij vaak centraal.

Bedreigingen zijn verontreiniging, invasieve soorten, klimaatverandering, verzuring en toegenomen verdamping of wateronttrekking. Het behoud en herstel van zoetwateren vraagt om integrale manieren van beheer, natuurlijke oever- en moerasherstel, en samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties.