zelfinflatie

Zelfinflatie is een term in de economische literatuur die inflatie beschrijft die primair wordt veroorzaakt door de eigen dynamiek van een economie, zonder directe externe schokken zoals stijgende grondstofprijzen of valutadevaluatie. Het begrip benadrukt dat inflatie ook kan voortkomen uit de verwachtingen van economische agenten en uit structurele kenmerken van de markt, zoals loon- en prijsrigiditeit en marktconcentratie.

Het verschijnsel kan ontstaan door zelfvervullende mechanismen: wanneer werknemers en bedrijven inflatieverwachtingen vormen, kunnen loononderhandelingen en prijszetting zodanig uitpakken dat de prijzen daadwerkelijk stijgen. Een veelgenoemde route is de loon-prijs-spiraal, waarbij hogere lonen leiden tot hogere prijzen en omgekeerd. Ook indexering van lonen en prijzen, contractuele prijsaanpassingen en beperkte mededinging kunnen deze zelfversterkende dynamiek versterken.

Effecten van zelfinflatie zijn onder meer verlies van koopkracht voor huishoudens, onzekerheid voor investeerders en een lagere reële rente als inflatie voortduurt. De mate waarin zelfinflatie optreedt, hangt af van geloofwaardigheid en het beleid van centrale banken en overheden. Een geloofwaardig monetair beleid, transparante communicatie, en gericht prijsstabiliteitsbeleid kunnen dit fenomeen afremmen of voorkomen door inflatieverwachtingen te anchoren.

Hoewel het concept soms in economische discussies wordt gebruikt, is zelfinflatie geen strikt gangbare classificatie. Economen spreken vaker over inflatoire verwachtingen, loon-prijs-spiraal of kostenstijgingen als verklaringskaders. Het begrip dient vooral als beschrijvende term voor eigen dynamiek van inflatie in een specifieke economische context.