zaprzeczenie

Zaprzeczenie to czynność lub proces odmawiania prawdziwości twierdzenia, sądu lub przekonania. W logice zaprzeczenie jest operatorem negacji, który odwraca wartość prawdy zdania. W praktyce językowej zaprzeczenie wyraża się najczęściej za pomocą partykuły nie, która zwykle stoi przed czasownikiem lub przed resztą treści zdania: To nie jest prawda; Nie mam czasu. Istnieją także inne formy zaprzeczenia, takie jak nigdy, żaden, nic, które wprowadzają negację w większym zakresie. Negacja może mieć zakres całego zdania (globalna) lub tylko części wypowiedzi (lokalna), zależnie od kontekstu, szyku i intencji mówiącego.

W języku polskim podstawowym sposobem wyrażania zaprzeczenia jest partykuła nie, która zwykle stoi przed czasownikiem lub przed resztą treści zdania: To nie jest prawda; Nie mam czasu. Istnieją także inne formy zaprzeczenia, takie jak nigdy, żaden, nic, które wprowadzają negację w większym zakresie. Negacja może mieć zakres całego zdania (globalna) lub tylko części wypowiedzi (lokalna), zależnie od kontekstu, szyku i intencji mówiącego.

W logice i matematyce zaprzeczenie oznacza operator, który dla każdej wartości prawda p przypisuje nie-p. Prawda i fałsz są w ten sposób odwracane; podwójne zaprzeczenie zwykle przywraca oryginalne znaczenie (nie nie to samo co to). Negacja kwantyfikatorów wpływa na znaczenie zdań z takimi konstrukcjami jak nie wszyscy, niektórzy czy nie ma.

Termin zaprzeczenie pochodzi od czasownika zaprzeczać, złożonego z za- i przeczyć. Rzeczownik zaprzeczenie odnosi się do samego aktu negowania. W praktyce używany jest w językoznawstwie, logice, filozofii oraz języku potocznym, a bliskie mu pojęcia to negacja i zanegowanie.