wereldtensionering

Wereldtensionering is een term uit het Nederlands die wordt gebruikt om de toenemende spanning in internationale betrekkingen te duiden. Het beschrijft een proces waarin actoren wereldwijd tegelijk in conflict- of concurrentieposities komen, wat leidt tot meer onzekerheid, politieke retoriek en een toenemend gevoel van risico op mondiaal niveau.

De term is samengesteld uit de woorden wereld en tensionering (van tensioneren) en wordt vooral in politieke analyses en journalistiek gebruikt als neutrale beschrijving van een trend, zonder te verwijzen naar een specifieke gebeurtenis.

Oorzaken en drijvende krachten omvatten onder meer toenemende multipolariteit, rivaliteit tussen grote machten, economische ontkoppeling en handelsconflicten, schaarste aan kritieke hulpbronnen, klimaatrespons en migratie, cyber- en informatieoorlogvoering, en beperkingen of vernieuwingen in internationale instellingen.

Indicatoren en analyse richten zich op geopolitieke risico-indices, sanctietrends, veranderingen in handel en investeringen, frequentie en intensiteit van militaire oefeningen nabij disputen of grensgebieden, en het aantal cyberincidenten en desinformatiestrategieën.

Gevolgen en beleidsimplicaties omvatten een verstoring van wereldwijde governance, hervormingen van defensie- en veiligheidspolitiek, toenemende investeringen in veerkracht van infrastructuur en kritieke systemen, en een nadruk op diplomatie en internationale samenwerking om escalatie te voorkomen.

Kritiek op de term wijst erop dat het concept vaag kan blijven en te breed het complexe gedrag van staten en andere actoren samenvoegt. Voorstanders zien het daarentegen als een bruikbare label voor een structurele verschuiving naar meer grootmachtenconcurrentie en regionale spanningen.

Zie ook: geopolitieke spanning, multipolariteit, grootmachtenconcurrentie, internationale orde, geopolitiek.