waterzekerheid

Waterzekerheid is de mate waarin mensen en samenlevingen verzekerd zijn van toegang tot voldoende, veilig en betaalbaar water voor drinken, koken, sanitaire voorzieningen en economische activiteiten, met veerkracht tegen watergerelateerde risico’s zoals droogte, overstromingen en verontreiniging. Het begrip omvat zowel de beschikbaarheid van water als de betrouwbaarheid van leveringen en de kwaliteit en betaalbaarheid van het water.

De multidimensionale aard van waterzekerheid omvat verschillende componenten: beschikbaarheid en toegang tot water (zowel fysiek als economisch), waterkwaliteit, betrouwbaarheid en continuïteit van leveringen, betaalbaarheid, en governance en infrastructuur. Ook de ecologische duurzaamheid en de mogelijkheid om toekomstige generaties van water te voorzien horen erbij.

Belangrijke drijvers en bedreigingen zijn onder meer klimaatverandering en variabiliteit in neerslag, stijgende watervraag door bevolkingsgroei en urbanisatie, vervuiling en verlies van ecosysteemdiensten, verouderde infrastructuur, en zwakke of ontbrekende samenwerking bij grensoverschrijdende waterlopen. Veerkrachtige waterzekerheid vereist aandacht voor zowel korte termijnschommelingen als lange termijntrends.

Aanpakken richting waterzekerheid omvatten onder meer geïntegreerd waterbeheer (IWRM) dat rekening houdt met sociale, economische en ecologische belangen; zowel vraag- als aanbodmaatregelen; investeringen in infrastructuur, waterbesparing, hergebruik van afvalwater en desalinisatie waar nodig; natuurgerichte oplossingen en maatregelen voor droogte- en overstromingsrisico’s; en adequaat rampen- en calamiteitenbeheer.

Meting en beleid hechten waarde aan indicatoren zoals beschikbaar water per hoofd, waterschaarsteindex, betrouwbaarheid van leveringen, waterkwaliteit en ecologische toestand. Governance, transparantie, inclusie en internationale samenwerking zijn cruciaal, vooral bij grensoverschrijdende waterrijke gebieden. Waterzekerheid is contextafhankelijk en vraagt om geïntegreerde, toekomstgerichte maatregelen.