waaromvraag

Een waaromvraag is een Nederlands begrip dat verwijst naar een vraag die om redenen, oorzaken of motieven vraagt. Het woord is opgebouwd uit waarom en vraag. In de praktijk kan een waaromvraag zowel naar de vraag zelf verwijzen als naar het proces van het achterhalen van de reden achter een handeling, gebeurtenis of regel. De term wordt zowel in alledaagse conversaties als in onderwijs en onderzoek gebruikt.

In het dagelijkse taalgebruik wordt een waaromvraag toegepast om verklaringen te verkrijgen voor wat gebeurt of waarom iets zo is. In onderwijs- en onderzoekscontexten dienen waaromvragen om kritisch denken te stimuleren: ze dwingen tot verantwoorden, onderbouwen en het zoeken naar bewijs of redeneringen achter een bewering.

Waaromvragen kunnen verschillende typen verklaringen oproepen: causale (oorzaken en effecten), normative of functionele redenen. Ze kunnen open zijn, zoals ‘‘Waarom is dit beleid ingevoerd?’’ of gesloten, zoals ‘‘Waarom is de deur dicht geworden?’’ Het antwoord vereist vaak een stapsgewijze uitleg of het aanvoeren van bewijs en kan meerdere geldige toelichtingen omvatten.

Als communicatiemiddel kan een waaromvraag discussie en begrip verdiepen, maar ook weerstand oproepen als antwoorden moeilijk zijn of als de vraag als beschuldigend wordt ervaren. In het Nederlands behoort waarom tot de groep vraagwoorden (wat, wie, waar, wanneer, hoe) en vormt het een essentieel instrument in onderwijs, interviews en retoriek.