voorwoord

Een voorwoord is een kort stuk tekst dat aan het begin van een boek of ander lang werk staat en behoort tot de front matter. Het doel is de lezer te oriënteren en context te geven bij het hoofdwerk. Een voorwoord kan toelichten waarom het werk is gemaakt, welke beweegreden of doelstelling eraan ten grondslag ligt, en soms verwijzen naar samenwerkingen, financiering of onderzoeksomstandigheden.

Auteurschap en toon variëren. Het voorwoord kan door de auteur zelf worden geschreven, maar in veel gevallen is het geschreven door een andere persoon, zoals een vakgenoot, redacteur of opdrachtgever, die het werk van buitenaf toelicht of aanbeveling geeft. De inhoud kan factsourcing en persoonlijke reflecties combineren, terwijl het tevens een uitnodiging kan vormen om het boek te lezen.

Het voorwoord onderscheidt zich van andere beginstukken. Vergeleken met de inleiding, die doorgaans de inhoud, structuur en belangrijkste thema’s van het werk uiteenzet, richt het voorwoord zich meer op context, aanleiding en dankbetuigingen. Dankwoorden, vaak een aparte sectie, staan in de buurt van het voorwerk maar hebben een eigen functie: waardering uiten aan betrokkenen.

In verschillende genres en talen komt het voorwoord in allerlei vormen voor, van academische proefschriften tot literaire werken. Het is meestal kort en onderwerpgericht, bedoeld om de toon te zetten en de lezer een voorproefje van het werken te geven zonder in de hoofdinhoud te treden. Het begrip sluit nauw aan bij termen als foreword in het Engels en verschilt van inleiding en dankwoord in functie en plek.