vooruitwijzen

Vooruitwijzen is een Nederlands werkwoord met de betekenis ‘daarop wijzen wat er in de toekomst zal gebeuren’ of ‘een foreshadowing geven’. Het kan slaan op teksten, argumentaties of beleidsplaatsen waarin al tekenen van toekomstige ontwikkelingen zichtbaar zijn. In literatuur, film en beleid wordt het begrip gebruikt om aan te geven hoe vroegtijdige hints of signalen kunnen verwijzen naar wat later komt.

Etymologie en vorm: de term is opgebouwd uit voor- en wijzen, waarbij voor- een relatie met vooruitgang of toekomst aanduidt en wijzen ‘aanduiden, signaleren’ betekent. Het werkwoord kan gebruikt worden in verschillende zinsconstructies, vaak met een object of met een verwijzing naar toekomstige gebeurtenissen. Het zelfstandig naamwoord vooruitwijzing verwijst naar een concrete hint of signaal van wat komen gaat.

Gebruik en nuance: vooruitwijzen impliceert interpretatie en verwachting, maar geen vaste zekerheid. Het onderscheidt zich van voorspellen doordat het meer taak is van het herkennen van signalen en het aangeven van potentiële ontwikkelingen, eerder dan van een definitieve prognose. In analyses wordt vaak gesproken over vooruitwijzingen om de discussie te richten op wat mogelijk volgt.

Voorbeelden: “Het verhaal bevat meerdere vooruitwijzingen die pas in het slot begrijpelijk worden.” of “Het rapport wijst vooruit op toekomstige bezuinigingen.” Een vooruitwijzing kan ook weerspiegeld zijn in thema’s, motieven of structurele keuzepunten die later uitkomen.

Zie ook: vooruitblik, foreshadowing.