voedingsvragenlijsten

Voedingsvragenlijsten zijn gestructureerde instrumenten voor het registreren van de voeding van individuen of groepen. Ze meten wat iemand gegeten heeft, hoe vaak bepaalde foods zijn geconsumeerd en, bij sommige typen, de portiegrootte. Voedingsvragenlijsten kunnen informatie leveren over voedingsstoffen zoals energie, eiwitten, vetten, koolhydraten en vitaminen/mineralen, en dienen vaak als basis voor dietistische evaluaties en epidemiologisch onderzoek.

Veelvoorkomende typen zijn de voedselfrequentievragenlijst (FFQ), waarbij de respondent aangeeft hoe vaak hij of zij specifieke voedingsmiddelen heeft geconsumeerd over een bepaalde periode; 24-uurs voedingsherinneringen, waarin de vorige dag gedetailleerd wordt gerapporteerd; en voedingsdagboeken waarin men gedurende meerdere dagen alle voeding opschrijft. Er bestaan korte screeninglijsten en langere, uitgebreidere instrumenten. De keuze hangt af van de onderzoeksvraag, de doelgroep en de beschikbare middelen. Vroege en/of herhaalde metingen verhogen de betrouwbaarheid en kunnen de variabiliteit in de voeding beter weergeven.

Ontwikkeling en validatie zijn cruciaal: lijsten worden aangepast aan de populatie en gevalideerd tegen referatiemethoden zoals gewogen voedselregistraties of meerdere 24-uurs herinneringen. Portie-inschatting wordt vaak ondersteund met beeldmateriaal of standaardmaten. De uitkomsten worden vertaald naar voedingswaarden met behulp van voedselinformatiedatabases, zoals NEVO, en kunnen leiden tot schattingen van energie en macro- en micronutriënten, of tot voeding- en dieetkwaliteit-indicatoren.

Kernpunten zijn toepassing in epidemiologisch onderzoek en nationale voedingsmonitoring, maar beperkingen bestaan uit geheugen- en sociaal wenselijk gedrag, misrapportage en beperkingen in de volledigheid van voedselvermeldingen.