veldproeven

Veldproeven zijn experimentele onderzoeken die in open veld plaatsvinden om de prestaties van gewassen, teeltpraktijken of producten onder praktijksomstandigheden te evalueren. Het doel is om bevindingen te leveren die direct toepasbaar zijn voor de teeltpraktijk, bijvoorbeeld op het gebied van opbrengst, kwaliteitskenmerken en de incidentie van ziekten en plagen bij verschillende behandelcombinaties.

Ontwerp en uitvoering: Veldproeven gebruiken meestal gerandomiseerde blokontwerpen (RCBD) of latin-square ontwerpen met meerdere replice. De proefopzet omvat verschillende behandelingen, zoals variëteiten, bemesting, irrigatie of gewasbescherming, die willekeurig aan proefpercelen worden toegewezen. Replicatie en bufferzones beperken de invloed van lokale variatie en randeffecten. Het veld wordt voorbereid volgens de teeltsequentie; behandeltoepassing en meetmomenten volgen een vast schema en daarnaast worden milieu- en teeltomstandigheden geregistreerd.

Metingen en uitkomsten: Oogsten leveren opbrengst en kwaliteitsparameters, terwijl doorlopende metingen informatie kunnen geven over fenologie, plantdichtheid, gezondheid en aanwezigheid van plagen of ziekten. Data-analyse gebeurt doorgaans met analyse van varianties (ANOVA) of gemengde modellen, zeker als er blokkade- of randinvloeden zijn. Resultaten worden gerapporteerd als gemiddelde waarden met bijbehorende variabiliteit, vaak per hectare of per percelen.

Toepassingsgebied en kenmerken: Veldproeven zijn fundamenteel bij cultivarkeuze, bemestingsstrategieën, irrigatiebeheer en plaag- en ziektebestrijding. Ze leveren lokale aanbevelingen op en zijn beter representatief voor praktijkomstandigheden dan gecontroleerde kasproeven, maar ze brengen meer variatie met zich mee en vereisen forse logistieke planning en tijd.

Zie ook: veldonderzoek, agronomische studieontwerpen.