vagusnervestimulatie

Vagusnervestimulatie (VNS) is een neuromodulatietechniek waarbij elektrische stimulatie aan de nervus vagus wordt toegediend. Er bestaan twee hoofdvormen: invasieve VNS, met een generator onder de huid in de borst en een elektrode om de linker nervus vagus in de hals; en non-invasieve transcutane VNS (tVNS), waarbij elektroden op de huid worden geplaatst zonder operatie. De stimulatie beïnvloedt hersennetwerken die via de nervus vagus communiceren, en moet de hersenactiviteit moduleren die betrokken is bij epilepsie, stemming en pijn.

Toepassingen en indicaties: invasieve VNS is goedgekeurd voor medicijnresistente epilepsie bij volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar, en voor behandelingresistente depressie als aanvullende therapie. Verder onderzoek verkent toepassingen bij migraine, clusterhoofdpijn en posttraumatische stressstoornis; bewijzen variëren per aandoening.

De invasieve methode vereist een operatie: een generator wordt onder de huid van de borst geplaatst en een elektrode loopt rondom de linker nervus vagus in de hals. De stimulator levert regelmatige pulsen en kan via een magneet tijdelijk worden uitgeschakeld. Instellingen voor amplitude, frequentie en duty cycle worden door een behandelend arts aangepast. De batterij gaat doorgaans jaren mee en vervanging kan nodig zijn. Bij non-invasieve VNS zijn geen operaties nodig; stimulatie gebeurt via extern geplaatste elektroden en kan thuis worden uitgevoerd onder toezicht.

Veiligheid en effectiviteit: veelvoorkomende bijwerkingen zijn heesheid, keel- of slikklachten, hoesten en huidirritatie tijdens stimulatie; ernstigere complicaties zijn zeldzaam maar kunnen infectie bij implantatie of zeldzame zenuw- of hartproblemen omvatten. Bij epilepsie zien veel patiënten een reductie van aanvalfrequentie, vaak ongeveer 20-40%, maar het is niet curatief. Bij depressie variëren de resultaten. Voor beide vormen gelden veiligheidsrichtlijnen bij MRI en bij patiënten met andere implantaten.