vacuümverdamping

Vacuümverdamping is een proces waarbij een vloeistof wordt verdampt onder een druk die lager is dan de atmosferische druk. Door de verlaging van de druk valt het kookpunt van de vloeistof aanzienlijk lager uit, zodat verdamping bij lagere temperaturen mogelijk is. Dit maakt vacuümverdamping geschikt voor warmte-gevoelige stoffen en wordt veel toegepast in de chemische industrie, voedingsmiddelen, farmaceutische productie en afvalwaterbehandeling.

Tijdens het proces wordt de vloeistof meestal verwarmd via een warmtewisselaar terwijl de druk in de verdamper wordt verlaagd met een vacuumpomp of stoomejector. De verdamping vindt plaats aan het oppervlak, vaak als een dunne vloeistoffilm die snel warmte kan opnemen en afvoeren. Er bestaan verschillende types verdampers, zoals vallend-filmverdampers, stijgend-filmverdampers en dunne-filmverdampers. Voor laboratoriumdoeleinden of snelle toepassingen kan ook een roterende verdamper worden gebruikt, die door roteren het oppervlak vergroot en de verdamping versnelt.

De geproduceerde damp wordt meestal gecondenseerd en teruggewonnen, zodat oplosmiddelen of water als vloeistof kunnen worden hergebruikt. Geconcentreerde restfractie blijft achter in de vergadervoorraad. Vacuumverdamping wordt vaak gekoppeld aan extra secernatie of destillatie als men meerdere componenten wil scheiden.

Toepassingen bestaan onder meer uit de concentratie van fruit- en groentesappen, melk en zuivelproducten, kruidenoliën en smaken, evenals de verwijdering en terugwinning van oplosmiddelen in chemische en farmaceutische processen. Het biedt voordelen zoals lagere temperaturen en betere kwaliteit van gevoelige producten, maar vereist gespecialiseerde apparatuur en kan gevoelig zijn voor schuimvorming, fouling en hoge viskeuze vloeistoffen.