urbanizacja

Urbanizacja to proces, w którym rośnie udział ludności zamieszkującej obszary miejskie. Zachodzi, gdy ludzie migrują z terenów wiejskich do miast, rodzi się więcej mieszkańców miast, a gospodarka przesuwa się ze sektora rolniczego na przemysł i usługi. Mierzy się ją na przykład udziałem ludności miejskiej w całkowitej populacji; definicje miast i obszarów miejskich różnią się między krajami.

Historia urbanizacji rozpoczyna się w epoce industrializacji w Europie i rozprzestrzeniała na inne regiony w XIX i XX wieku. W krajach wysoko rozwiniętych tempo wzrostu urbanizacji może słabnąć lub stabilizować się, podczas gdy w wielu państwach rozwijających się rośnie szybciej, gdy miasta przyciągają inwestycje, pracę i usługi. Zjawisko może przyjmować postać gwałtownego rozwoju megamiast lub stopniowego powiększania mniejszych miast i obszarów podmiejskich.

Skutki urbanizacji są zróżnicowane. Ekonomicznie miasta koncentrują produkcję, innowacje i kapitał ludzki, ale stwarzają także wyzwania w zakresie mieszkalnictwa, transportu, wodociągów, energii i gospodarki odpadami. Społecznie obserwuje się zmiany w strukturze rodzin, edukacji i dostępie do usług, a także rosnącą nierówność i segregację terytorialną. Środowiskowo rośnie zapotrzebowanie na energię, pogarsza się jakość powietrza, pojawiają się wyspy ciepła oraz presja na tereny zielone i zasoby wodne.

Polityka miejska dąży do zrównoważonego rozwoju, dostępnego mieszkalnictwa, transportu publicznego i planowania przestrzennego, by ograniczać negatywne skutki urbanizacji i wzmacniać jej korzyści dla mieszkańców. Urbanizacja jest kluczowym wskaźnikiem rozwoju i tematem badań w demografii i urbanistyce, różniącym się między regionami w zależności od polityk, geografii i uwarunkowań historycznych.