umowa

Umowa to prawny porozumienie między dwoma lub więcej stronami, na mocy którego powstają, zmieniają się albo wygasają wzajemne prawa i obowiązki. W Polsce umowy regulowane są przede wszystkim przez Kodeks cywilny, a w niektórych sferach także przez inne przepisy, np. Kodeks pracy w odniesieniu do stosunku pracy. Umowy mogą być zawierane ustnie lub na piśmie, choć wiele z nich z natury bezpieczniej wyrazić w formie pisemnej.

Elementy umowy obejmują oświadczenie woli stron (zgodę), zdolność do czynności prawnych, przedmiot umowy (co jest objęte zobowiązaniem) oraz jej treść i cel, które nie mogą być sprzeczne z prawem ani dobrymi obyczajami. Forma umowy zależy od jej rodzaju i obowiązujących przepisów; nie wszystkie trzeba zawierać na piśmie, ale w praktyce pisemna forma ułatwia egzekwowanie roszczeń.

Najczęściej spotykane rodzaje umów to umowa sprzedaży, umowa najmu, umowa o dzieło, umowa zlecenia oraz umowa o pracę. Umowa o pracę podlega przepisom Kodeksu pracy; pozostałe najczęściej regulowane są przepisami Kodeksu cywilnego. Strony określają w umowie zakres praw i obowiązków, cenę lub wynagrodzenie, terminy wykonania oraz sankcje za nienależyte wykonanie.

Skutki naruszenia umowy obejmują roszczenia o odszkodowanie, naprawienie szkód lub wykonanie zobowiązania. Umowy mogą być zakończone na mocy porozumienia, upływu czasu lub zgodnie z przepisami prawa. Rozstrzyganie sporów najczęściej odbywa się w sądach, ale dopuszczalne są także mediacja lub arbitraż.