uitwisselingsstandaarden

Uitwisselingsstandaarden zijn afspraken en specificaties die bepalen hoe gegevens en berichten tussen informatiesystemen en organisaties worden uitgewisseld. Ze definiëren de structuur (dataformaat), betekenis (semantiek), regels voor berichtenverkeer en vaak ook beveiliging en privacy. Doel is interoperabiliteit: systemen op verschillende locaties en van diverse leveranciers kunnen zonder maatwerk communiceren en data begrijpen.

Ze kunnen nationaal of internationaal zijn en gelden voor sectoren zoals financiën, gezondheidszorg, overheid en bedrijfsprocessen. Ontwikkeling gebeurt vaak door internationale of nationale standaardisatie-instellingen (bijv. ISO, IEC, CEN, NEN) en door sectorale samenwerkingsverbanden. Implementatie vereist vaak conformiteit, tests en certificering; systemen moeten data kunnen genereren, verzenden, ontvangen en interpreteren volgens de afgesproken formaten en regels.

Bekende voorbeelden zijn ISO 20022 voor financiële berichten, HL7 FHIR voor medische gegevens, UN/EDIFACT voor handelsberichten, en standaarden voor berichtenuitwisseling zoals XML of JSON-schema’s met bijbehorende semantics. Voor API’s zijn OpenAPI specificaties en beveiligingsstandaarden zoals SAML en OAuth gangbaar.

Voordelen zijn onder meer minder maatwerk, betere uitwisseling tussen partners, datakwaliteit en kostenbesparing. Uitwisselingsstandaarden brengen ook uitdagingen met zich mee, zoals het beheer van versies, aansluiting op verouderde systemen, beveiligings- en privacyrisico’s en de coördinatie tussen vele belanghebbenden.