uitgedrukte

Uitgedrukte is een bijvoeglijk naamwoord en het deelwoord van het Nederlandse werkwoord uitdrukken. Het betekent vooral “tot uitdrukking gebracht” of “expliciet gecommuniceerd”. In gebruik verwijst het naar wat duidelijk geformuleerd of uitgesproken is, in tegenstelling tot wat impliciet of zijdelings bedoeld kan zijn.

Etymologie en betekenisonderscheid. Het woord is samengesteld uit het voor-voegsel uit- en het werkwoord drukken, in de zin van uitdrukken of uitdrukken in woorden. Als attributief bijvoeglijk naamwoord wijst uitgedrukte vaak op expliciete beweringen, intenties of meningen: een uitgedrukte wens, een uitgedrukte mening, een uitgedrukte zorg. De basisbetekenis ligt dus in “duidelijk tot uitdrukking gebracht”.

Gebruik. Uitgedrukte uitdrukkingen of standpunten worden gebruikt wanneer men benadrukt dat iets met woorden of signalen duidelijk is gemaakt. Het woord kan predicatief worden gebruikt, bijvoorbeeld “De auteur gaf een uitgedrukte kritiek”. In praktische taalgebruik valt het samen met synoniemen als expliciet, duidelijk of uitdrukkelijk, maar het benadrukt vooral het resultaat van iemand’s expressie.

Varianten en verwante termen. Verwante vormen zijn uitdrukken (werkwoord), uitdrukking (zelfstandig naamwoord) en uitdrukkelijk/expliciet (synoniemen die vaak in vergelijkbare contexten voorkomen). De attributieve vorm “uitgedrukte” komt meestal voor vóór een zelfstandig naamwoord, bijvoorbeeld “een uitgedrukte wens” of “uitgedrukte zorgen”.

Zie ook. Uitdrukken, Uitdrukking, Expliciet.