tunnelsyndroom

Het tunnelsyndroom is een verzamelnaam voor compressie van een perifere zenuw terwijl deze door een anatomische tunnel loopt. Door zo'n compressie ontstaan pijn, gevoelsstoornissen en soms spierzwakte. De meest bekende vorm is het carpaal tunnel syndroom, waarbij de mediane zenuw in de pols onder druk staat. Andere voorbeelden zijn cubitaal tunnel syndroom (ulnaire zenuw ter plaatse van de elleboog) en tarsale tunnel syndroom (posterior tibiale zenuw ter plaatse van de enkel).

Oorzaken en risicofactoren: repetitieve bewegingen, overbelasting of zwelling in de tunnel, en aandoeningen zoals diabetes, hypothyreoïdie, reumatoïde artritis en zwangerschapsgerelateerde vochtretentie kunnen bijdragen. Langdurige compressie kan demyelinisatie en uiteindelijk axonale schade veroorzaken.

Klinisch beeld: afhankelijk van de zenuw. Bij carpaal tunnel: pijn, tintelingen en gevoelloosheid in duim, wijs- en middelvinger, vooral ’s nachts; mogelijk spierzwakte en atrofie van de duimmuis. Bij cubitaal tunnel: gevoelloosheid aan ring- en pink, handzwakte. Bij tarsale tunnel: pijn en tintelingen onder de voet; rust of lastenbelasting kunnen verergeren.

Diagnose wordt gesteld op basis van klachten en lichamelijk onderzoek, ondersteund door provocatietests (bijv. Phalen, Tinel), en bevestigd met zenuwgeleidingsonderzoeken (EMG/NCS) en beeldvorming zoals echografie of MRI.

Behandeling: initiële benadering bestaat uit rust, splinting, activiteitenaanpassingen en ontstekingsremmende medicatie. Corticosteroïde-injecties kunnen verlichting geven bij carpaal tunnel. Wanneer conservatieve maatregelen uitblijven of bij duidelijke spieraftakeling wordt een decompressie van de tunnel uitgevoerd (bijv. carpaal tunnel release, cubitale tunnel release of tarsale tunnel decompressie). Prognose is doorgaans gunstig bij tijdige behandeling, maar langdurige compressie kan blijvende zenuwschade veroorzaken.