troposferische

Troposferische is een bijvoeglijk naamwoord dat betrekking heeft op de troposfeer, de onderste laag van de aardse atmosfeer. De troposfeer strekt zich uit van het aardoppervlak tot de tropopauze, doorgaans ongeveer 8 tot 12 kilometer boven het oppervlak bij gematigde breedtegraden, en tot circa 15 tot 18 kilometer boven de evenaar. De hoogte varieert met breedte, seizoen en weersomstandigheden.

In de troposfeer ligt het grootste deel van de atmosfeermassa, ongeveer 75 tot 80 procent. De samenstelling is hoofdzakelijk stikstof (~78%) en zuurstof (~21%), met kleinere hoeveelheden argon, kooldioxide en waterdamp die sterk variëren. Waterdamp is een sleutelcomponent voor wolkenvorming en neerslag. De temperatuur in deze laag daalt meestal met hoogte, met een omgevingstemperatuursval van ongeveer 6,5°C per kilometer.

Troposferische processen zijn onder meer weersystemen, convectie en wolkvorming, evenals chemische reacties die troposferische ozon en andere stoffen produceren. Deze laag is cruciaal voor klimaat en luchtkwaliteit, omdat veranderingen in temperatuur, vochtigheid en verontreinigende stoffen hier direct invloed hebben op weerpatronen, neerslag en gezondheidseffecten. De grens met de bovengelegen stratosfeer wordt de tropopauze genoemd; boven deze grens neemt de temperatuur meestal niet langer af met hoogte en kan deze zelfs stijgen.

Onderzoek en monitoring van troposferische omstandigheden gebeurt met meteorologische ballonvaarten (radiosondes), satellieten, lidar en andere sensortechnologie. Het begrip troposferisch wordt gebruikt in meteorologie, klimatologie en chemie om aan te geven dat een proces of meting betrekking heeft op deze laag.