toedieningswijzen

Toedieningswijzen verwijzen naar de verschillende manieren waarop medicijnen aan een organisme kunnen worden toegediend. De keuze hangt af van de gewenste werking, de eigenschappen van het geneesmiddel en de toestand van de patiënt. Sommige toedieningswijzen leveren systemische effecten, anderen lokale effecten.

De belangrijkste groepen toedieningswijzen zijn:

- Enteraal: orale toediening (tabletten, capsules, vloeistoffen) en rectale toediening (suppositoria). Bij orale toediening speelt de lever een rol door het eerste-passage metabolisatieproces, wat invloed heeft op de hoeveelheid medicijn die in de bloedbaan terechtkomt.

- Mucosale routes: sublinguaal en buccaal (onder de tong of tussen wang en tandvlees) die absorptie via het slijmvlies mogelijk maken en meestal het eerste-passage-effect omzeilen.

- Inhalatie: toediening via de longen met inhalatoren of nevel, voor lokale werking in de longen of snelle systeemische opname.

- Topisch en dermale routes: huid en slijmvliezen; crèmes, zalven en pleisters (transdermaal) voor lokale of geleidelijke systemische effecten.

- Mucosale neus, oculaire en vaginale toediening: via neus, ogen of vagina, met meestal lokale werking maar soms ook systemische effecten.

- Parenterale routes: injecties en infusen, inclusief intraveneus, intramusculair en subcutaan, vaak gekozen voor snelle of gecontroleerde effecten wanneer andere routes niet geschikt zijn.

Keuze van de toedieningsweg hangt af van factoren zoals opneembaarheid en biobeschikbaarheid van het middel, gewenste snelheid en duur van het effect, veiligheid en tolerantie, en praktische overwegingen bij de patiënt. De optimale route balanceert effectiviteit, veiligheid, patiëntvoorkeur en haalbaarheid.