termijngeheugen

Termijngeheugen, ook wel kortetermijngeheugen genoemd, is het cognitieve systeem dat informatie kortdurend vasthoudt zodat deze direct beschikbaar is voor verwerking. Het omvat opslag van waargenomen prikkels die men actief moet vasthouden terwijl men ermee werkt. In typische taken blijft informatie enkele seconden tot enkele minuten beschikbaar, afhankelijk van aandacht en herhaling.

De capaciteit van termijngeheugen is beperkt: meestal wordt aangenomen dat een volwassene 4 tot 7 items tegelijk kan vasthouden. Door chunking, het groeperen van informatie in betekenisvolle eenheden, kan men de bruikbare capaciteit verhogen. Zonder herhaling vervliegt de informatie meestal binnen circa 15 tot 30 seconden.

Termijngeheugen verschilt van lange termijn geheugen (de opslag van kennis en gebeurtenissen over langere tijd) en van werkgeheugen. Werkgeheugen is een functioneel systeem voor zowel opslag als verwerking, met subsystemen zoals de fonologische lus en de visuospatiale sketchpad en wordt aangestuurd door een centrale uitvoerder. Termijngeheugen is voornamelijk opslaggericht, maar speelt een cruciale rol bij aandacht en cognitieve taken zoals redeneren, conversaties en leren.

Methoden om termijngeheugen te meten zijn onder meer digitale spanstaken (het onthouden van een reeks cijfers of letters, soms in volgorde, soms terug) en woordlijstherinnering. Ontwikkeling, veroudering en aandoeningen beïnvloeden termijngeheugen: kinderen vergroten hun capaciteit naarmate ze ouder worden; bij ouderen kan de capaciteit afnemen, vooral bij complexe taken. Neurologische aandoeningen zoals dementie en ADHD kunnen termijngeheugen aantasten.

Praktisch belang: termijngeheugen ondersteunt dagelijkse taken zoals het volgen van instructies, opletten tijdens gesprekken en het uitvoeren van snelle berekeningen.