tekstbegrip

Tekstbegrip is het vermogen om geschreven teksten te begrijpen en betekenis te halen uit wat er is geschreven. Het gaat verder dan het herkennen van woorden en zinnen; het omvat het begrijpen van hoofdgedachten, het interpreteren van informatie, het herkennen van relaties zoals oorzaak-gevolg en vergelijking, en het integreren van nieuwe informatie met voorkennis. Tekstbegrip vraagt om kennis van taal, tekststructuren en wereldkennis.

Cognitieve processen omvatten het identificeren van de hoofdgedachte, het samenvatten, inferenties maken, het onderscheiden van feit en mening, en het evalueren van aannames. Ook metacognitieve vaardigheden spelen een rol, zoals plannen, monitoren van begrip tijdens het lezen en het aanpassen van leesstrategieën als de tekst moeilijk blijkt.

In onderwijscontexten wordt tekstbegrip vaak gemeten met vragen die op verschillende dimensies gericht zijn, zoals retentie van details, inferenties, hoofdgedachte en evaluatie van argumenten. Metingen kunnen bestaan uit gesloten vragen, open vragen of think-aloud-protocollen, en worden gebruikt om leesonderwijs te sturen.

Factoren die tekstbegrip beïnvloeden omvatten taalvaardigheid, woordenschat, voorkennis en motivatie, evenals leeservaring en onderwijsondersteuning. Effectief bevorderen van tekstbegrip gebeurt doorgaans via expliciete instructie van leesstrategieën, uitbreiding van woordenschat, activering van voorkennis over onderwerpen, en scaffolding bij moeilijke teksten. Aandacht voor taalontwikkelingsstoornissen en leerstoornissen is daarbij belangrijk.