tekortziekten

Tekortziekten, ook wel bekend als voedingsdeficiëntie‑ziekten, zijn aandoeningen die ontstaan door een chronisch gebrek aan essentiële voedingsstoffen. Deze tekorten kunnen zowel macronutriënten (zoals eiwitten, vetten en koolhydraten) als micronutriënten (vitamines en mineralen) betreffen. Het ontstaan van een tekortziekte hangt af van de duur en de mate van onvoldoende inname, de absorptiecapaciteit van het maagdarmstelsel en de individuele fysiologische behoeften.

Veelvoorkomende tekortziekten zijn onder meer nachtegaal (vitamine‑A‑deficiëntie), scheurcel (vitamine‑C‑deficiëntie), beri‑beri (tiamine‑deficiëntie), osteomalacie (vitamine‑D‑deficiëntie) en ijzer‑stichtis (ijzertekort). De symptomen variëren per nutriënt; ze kunnen zich uiten in vermoeidheid, verminderde immuniteit, botverzwakking, huid- en slijmvliezenafwijkingen of neurologische stoornissen. Bij ernstige tekorten kan organische schade permanent worden.

Diagnose omvat meestal een klinisch onderzoek, aangevuld met laboratoriumtests die bloedwaarden van de betreffende nutriënten meten. Zowel voedselinname als absorptie‑stoornissen (bijvoorbeeld coeliakie of inflammatoire darmziekten) moeten worden geëvalueerd. Behandeling bestaat doorgaans uit het corrigeren van de onderliggende voedingsinname, vaak met behulp van supplementen of verrijkte voedingsmiddelen, gecombineerd met behandeling van eventuele onderliggende absorptiestoornissen.

Preventie richt zich op een gevarieerd en evenwichtig dieet dat voldoende hoeveelheid van alle essentiële nutriënten bevat. Publieke gezondheidsprogramma’s, voedselverrijking en educatie over voeding zijn belangrijke strategieën om de incidentie van tekortziekten te beperken, vooral in kwetsbare bevolkingsgroepen zoals zuigelingen, zwangere vrouwen en ouderen.