tandoppervlakte

Tandoppervlakte is het buitenste oppervlak van een tand dat in de mond aanwezig is. Het begrip verwijst meestal naar de kroonoppervlakken, maar kan ook worteloppervlakken omvatten wanneer er geen kroon aanwezig is. De oppervlakken zijn gebruikelijk ingedeeld naar ligging ten opzichte van de middenlijn van het gebit en ten opzichte van de nabije ruimte in de mond.

Op de kroon worden doorgaans zes hoofdoppervlakken onderscheiden: mesiaal (richting de midlijn), distaal (weg van de midlijn), occlusaal of kauwvlak (bij kiezen en premolaren), incisaal (bij snijtanden), buccaal of labiaal (aan de kant van de wangen of lippen) en linguaal of palatinaal (aan de kant van de tong of het gehemelte). Bij maxillaire tanden spreken we vaak van palatinaal, bij mandibulaire tanden van linguaal. Naast deze oppervlakken bestaan er ook worteloppervlakken, die aan de wortel van de tand liggen en vaak minder blootliggen aan het slijtageproces.

Het begrip tandoppervlak heeft praktische betekenis in tandheelkunde en mondzorg. Bij diagnose, bestraling, restauratie en preventie wordt caries, erosie, slijtage en tandsteen vaak per oppervlak genoteerd. Notatie van specifieke oppervlakken vergemakkelijkt communicatie tussen zorgverleners en stapsgewijze behandeling, zoals het plannen van restauraties, sealants en onderhoud. Het begrip helpt ook bij instructies voor mondhygiëne, waarbij reiniging gericht kan zijn op oppervlakken die vatbaar zijn voor plaque accumulatie.