systeemhardening

System hardening, oftewel systeemverharding, is het proces waarbij een computersysteem, applicatie of netwerkcomponent zo wordt ingericht dat het minder kwetsbaar is voor misbruik. Door het aanvaloppervlak te verkleinen en onveilige standaardinstellingen uit te schakelen, moet de kans op ongeautoriseerde toegang, gegevensdiefstal en storingen worden verminderd. Het omvat zowel operationele systemen als applicaties en netwerkapparatuur, en geldt in fysieke, virtuele en cloudomgevingen.

Typische aandachtspunten zijn inventarisatie van alle componenten, patch- en configuratiemanagement, het beperken van rechten en privileges, en het uitschakelen van onnodige services en open poorten. Het volgen van erkende benchmarks en richtlijnen zoals CIS Benchmarks, DISA STIGs of NIST SP 800-53 kan helpen bij het definiëren van veilige configuraties. Baselines vormen het referentiepunt waartegen afwijkingen worden gecontroleerd.

Veelvoorkomende maatregelen zijn onder meer het verwijderen of uitschakelen van niet-benodigde diensten, het beperken van netwerktoegang via firewalls en toegangscontroles, streng wachtwoordbeleid met MFA, een beleid voor account- en patchbeheer, en het toepassen van beveiligde configuraties voor kernel en besturingssysteem. Ook logging, monitoring, incidentrespons en back-ups spelen een cruciale rol. In cloud- en gevirtualiseerde omgevingen komen extra overwegingen zoals infrastructuur als code en automatisering.

Processen en hulpmiddelen die vaak worden ingezet zijn configuratiebeheer (bijv. Ansible, Puppet, Chef), kwetsbaarheids- en compliance-scans (Nessus, OpenVAS) en regelmatige audits. De uitvoering vereist zorgvuldige afstemming met operationele behoeften en onderhoud, omdat overstrakke hardening ook bruikbaarheidsproblemen kan opleveren.

Het doel is een beheersbaar, minder kwetsbaar systeem met sneller detectie en herstel na incidenten.