stralingsverschillen

Stralingsverschillen is een term die wordt gebruikt om verschillen in de intensiteit en samenstelling van elektromagnetische straling die door verschillende bronnen wordt uitgezonden of door een medium wordt doorgelaten, te beschrijven. Het begrip komt voor in vakgebieden zoals meteorologie, klimaatkunde, zonne-energie, fotonica en astronomie. Verschillen kunnen optreden in ruimte, tijd en golflengte.

Oorzaken van stralingsverschillen zijn onder meer: verschillen in de bron zelf, zoals temperatuur en emissiviteit; absorptie en verstrooiing door de atmosfeer of door materialen; geometrische factoren zoals de invalshoek, schaduwwerking en oppervlaktekarakteristieken (albedo, textuur); en temporele variatie door dag-nachtcycli, seizoenen of kortstondige gebeurtenissen. Ook de aanwezigheid van wolken, stof of waterdamp kan leiden tot sterke lokale variaties in straling.

Metingen van stralingsverschillen maken gebruik van grootheden als radiance (L), irradiance (E) en flux (φ). Radiance geeft de stralingsintensiteit per eenheid solid angle en oppervlakte, terwijl irradiance de totale inkomende stralingsflux per oppervlakte-eenheid is. Voor spectrale eigenschappen bestaan Lλ en Eλ. Eenheden zijn onder meer W/(sr m^2) voor radiance en W/m^2 voor irradiance. Remote sensing en radiatieve transfer modellering maken veelvuldig gebruik van deze grootheden.

Toepassingen omvatten het modelleren van het aardse stralingsbudget, evaluatie van zonne-energiesystemen, klimaatonderzoek en astronomie, waar stralingsverschillen bepalend zijn voor waarnemingen en interpretatie van data.

Zie ook: radiatieve transfer, spectrale radiance, irradiance.