stofvrijheid

Stofvrijheid is een term die het streven beschrijft naar een omgeving waarin stofdeeltjes zo veel mogelijk zijn verwijderd uit de lucht en van oppervlakken. Het concept wordt toegepast in omgevingen waar stof de veiligheid, productkwaliteit of gezondheid kan beïnvloeden, zoals in cleanrooms en farmaceutische productie, elektronica-, houtbewerkings- en gezondheidszorgomgevingen, maar ook in woningen en scholen om allergenen en overmatig stof te beperken.

Er bestaan geen universele normen voor stofvrijheid; in verschillende sectoren gelden specifieke meet- en handelingskaders. In cleanrooms wordt vaak gewerkt met classificaties volgens ISO 14644-1 om luchtkwaliteit en oppervlakschoonheid te bepalen, met strengere klassen voor gevoelige producten. Voor algemene gebouwen wordt stofniveau doorgaans uitgedrukt in stofdeeltjes zoals PM2,5 en PM10 op basis van nationale of Europese luchtkwaliteitsrichtlijnen.

Praktische maatregelen om stofvrijheid te bevorderen zijn onder meer het afschermen van processen en afzuiging van stof, filtratie met HEPA- of ULPA-filters, nat reinigen en vrijwel gesloten bewerking, goed onderhoud van apparatuur, en het dragen van passende persoonlijke beschermingsmiddelen waar nodig.

Stofblootstelling kan ademhalingsproblemen, allergieën en andere gezondheidsproblemen veroorzaken, vooral bij langdurige blootstelling of bij kwetsbare personen. Het bevorderen van stofvrijheid draagt daarom bij aan betere arbeidsomstandigheden, minder stofgerelateerde storingen in productieprocessen en een beperkter risico op gezondheidsschade.