stemoverbelasting

Stemoverbelasting is een klacht die ontstaat door overmatig of onjuist stemgebruik, waardoor de stem belast raakt en stemvermoeidheid snel optreedt. Het komt vooral voor bij mensen die veel spreken of zingen, zoals leraren, verzorgenden en zangers, maar kan iedereen treffen.

Symptomen zijn heesheid, een krassende of schorre stem, snelle stemmoeheid na inspanning, een verminderd stemvermogen en wisselingen in klankkleur. Sommige mensen ervaren droogte in de keel, hoesten of een beklemmend gevoel rondom de stemplooien.

Oorzaken en risicofactoren omvatten langdurig of luid stemgebruik, onjuiste ademhaling- of stemtechniek, onvoldoende hydratatie, roken, alcohol, gastro-oesofageale reflux, allergieën en blootstelling aan droge of stoffige omgevingen. Professionals die intensief stemmen lopen een hoger risico.

Diagnose wordt meestal gesteld door een KNO-arts of logopedist. Het onderzoek kan bestaan uit beoordeling van stemfunctie en, indien nodig, inspectie van de stemplooien met laryngoscopie of stemplooienanalyse.

Behandeling richt zich op stemtherapie (logopedie), rust van de stem, en aanpak van onderliggende oorzaken zoals reflux of allergieën. In ernstige gevallen kan medicatie of verwijzing naar andere specialismen nodig zijn.

Preventie omvat voldoende hydratatie, regelmatige stempauzes, warming-up en cooling-down voor intensief stemwerk, correcte ademhalingstechniek, het gebruik van microfoon en geluidsversterking bij luidruchtige omgevingen, en het vermijden van roken en prikkels. Prognose is doorgaans gunstig bij tijdige behandeling; bij chronische stemklachten kan langdurige therapie nodig zijn.