stagedebietrelatie

Stagedebietrelatie is een concept in de hydrologie en hydrauliek dat de relatie beschrijft tussen de waterstand (stage) en het debiet (stroomdebiet) in een rivier, kanaal of afwateringssysteem. De relatie wordt meestal vastgelegd als een rating curve, waarbij op basis van gelijktijdige metingen van waterstand en debiet een functionele koppeling ontstaat die het mogelijk maakt om op basis van een gemeten waterstand het debiet af te leiden, of omgekeerd. In open kanalen is de relatie vaak niet-lineair en kan deze verschillen per terugwatergebied, seizoen en morfologie.

De praktijk omvat het verzamelen van historische data: waterstandmetingen bij referentiepunten, en periodieke debietmetingen bij meetpunten. Vervolgens wordt een wiskundig model gefit, vaak een machtfunctie Q = a (h - h0)^b of een polynomial, soms opgedeeld in meerdere segmenten (piecewise) of regionale curves voor meerdere vergelijkbare secties. De rating curve kan ook rekening houden met hysterese, waarbij de huidige waterstand afhankelijk is van de eerder gevolgde stroming.

Toepassingen omvatten hydrologische modellering, flood forecasting, operationele waterbalans, en hydraulische ontwerpwerkzaamheden. Belangrijke aandachtspunten zijn extrapolatie buiten gemeten bereiken, invloed van sedimentatie en morfologische veranderingen, backwater door sluizen of dammen, en meetonzekerheden.

Stagedebietrelatie is daarmee een fundamenteel instrument voor vertaling tussen watervolume en waterhoogte in waterbeheer en op korte termijn noodplanning.