stabiliteitsoefeningen

Stabiliteitsoefeningen zijn oefeningen die gericht zijn op het verbeteren van balans, posturaal controle en neuromusculaire coördinatie. Ze dragen bij aan betere stabiliteit van de romp en ledematen, wat ondersteuning biedt bij dagelijkse activiteiten en sport- of revalidatieprocessen. Deze oefeningen worden veel toegepast in fysiotherapie, sporttraining en valpreventie, met name bij oudere volwassenen en bij terugkeer na blessures.

Typen stabiliteitsoefeningen variëren van statische tot dynamische vormen. Statistische balans omvat bijvoorbeeld staan op twee benen met variatie in zichtcontact of met gesloten ogen. Dynamische balans omvat oefeningen zoals zijwaarts bewegen terwijl het gewicht behouden blijft, stappen op een rechte lijn of het uitvoeren van gecontroleerde heup- en kniebewegingen op een onstabiel oppervlak. Proprioceptieve training gebruikt onstabiele ondergronden zoals een foamplaat of een balanceerbord en kan worden aangevuld met korte perturbaties om de reactie op verstoringen te verbeteren. Core-stabiliteitsoefeningen versterken de rompspieren, wat de algehele stabiliteit ondersteunt.

Uitvoering en progressie verlopen vaak via geleidelijke toename van moeilijkheid: begin met steun tegen een muur of stoel, houdingen 10-30 seconden of meerdere herhalingen, en bouw naar langere duur, minder steun en onstabiele ondergrond. Frekwentie ligt doorgaans rond 2-3 keer per week. Veiligheid staat voorop: pas de intensiteit aan het niveau aan, stop bij pijn en werk bij voorkeur onder begeleiding van een fysiotherapeut of trainer.

Effectiviteit is afhankelijk van het protocol, maar er is matig bewijs dat regelmatige stabiliteitstraining bij ouderen het valrisico en balansverbeteringen kan verminderen, met variatie tussen studies.