sprekeridentificatie

Sprekeridentificatie is een tak van stem- en spreekbiometrie die zich bezighoudt met het vaststellen van de identiteit van de spreker uit een audio-opname, uit een vooraf gedefinieerde lijst sprekers of uit een grotere populatie. In tegenstelling tot sprekerverificatie, waarbij een stem wordt vergeleken met een specifieke persoon, probeert identificatie te achterhalen wie er in de opname heeft gesproken zonder een directe identiteit te geven. Toepassingen bevinden zich onder meer in forensische analyse, beveiliging en authenticatie, en in mediadomeinen waar het determineren van de spreker vereist is.

Het proces omvat doorgaans voorbewerking van audio, segmentatie en extractie van stemkenmerken zoals MFCC's, toonhoogte en timbre. Deze kenmerken worden gemodelleerd met technieken als GMM-UBM, i-vector/PLDA en moderne diepe leer-embeddings zoals x-vectors, waarna de onbekende opname wordt vergeleken met stemmen in de database en scores of afstanden worden berekend. Bij gesloten-set identificatie kiest men uit een beperkte set bekende sprekers; bij open-set kan ook onbekendheid worden herkend en gemarkeerd.

Uitdagingen zijn onder meer variaties in opnamekwaliteit, ruis en kanaal-effecten, spreeksnelheid, emotie en context. Het systeem kan gevoelig zijn voor bias en is kwetsbaar voor spoofing zoals stem-synthese of impersonatie. Privacy- en wettelijke overwegingen spelen een belangrijke rol, vooral bij forensisch werk; correcte validatie, transparantie in methoden en naleving van regelgeving zijn vereist en vaak aanvullend bewijs in rechtszaken.