spijsverterings

Spijsverteringsstelsel, ook wel het maagdarmkanaal genoemd, omvat alle organen die betrokken zijn bij de inname, afbraak en opname van voedsel. Het doel is voedsel mechanisch en chemisch af te breken tot nutriënten die door het lichaam kunnen worden opgenomen, en het verwijderen van onverteerde resten.

Het proces begint in de mond met kauwen en speeksel dat onder meer amylase bevat. Via de slokdarm verloopt het voedsel door peristaltische bewegingen naar de maag, waar zure maagsappen en enzymen zoals pepsine het tot chymus omzetten. In de dunne darm ontstaan de belangrijkste verteringsreacties wanneer gal en pancreassappen toegevoegd worden en enzymen koolhydraten, eiwitten en vetten afbreken. De darmwand met talloze villi en microvilli neemt de voedingsstoffen op in het bloed en de lymfe. De dikke darm onttrekt water en elektrolyten uit de onverteerde resten, en vormt uiteindelijk feces. De relateerde rol van de darmmicrobiota geldt hierbij als essentieel voor fermentatie, weerstand en metabolisme.

Regulatie van de spijsvertering gebeurt via het enterisch zenuwstelsel, ondersteund door hormonen zoals gastrine (stuurt maagzuurproductie), secretine en cholecystokinine (coördineren gal- en alvleesklierafscheiding). Autonome signalen beïnvloeden motiliteit en secretie, terwijl gevoelens en eetlust meespelen in de algehele regulatie.

Gezondheid: verstoringen kunnen variëren van reflux en maagzweren tot coeliakie, lactose-intolerantie, prikkelbare darmsyndroom en ontstekingsdarmziekten. Een gezonde spijsvertering vereist een gevarieerd dieet met voldoende vezels en vocht, en een daardoor ondersteunde darmflora.