spierbanden

Spierbanden, in wetenschappelijke zin pezen, zijn stevige vezelige structuren die spieren aan botten verbinden. Ze dragen de krachten die ontstaan bij spiercontractie over op het skelet en maken beweging mogelijk. Tendons slaan ook elastische energie op en geven die terug tijdens beweging, wat bijdraagt aan de efficiëntie van lopen, rennen en springen.

Structuur en samenstelling: pezen bestaan vooral uit type I collageen en zijn georganiseerd in lange, parallelle fibrillen die een stevige kabel vormen. Tussen de vezels bevinden zich cellen genaamd tenocyten. Pezen hebben meerdere lagen, zoals endotendon en epitenon, en sommige zijn omgeven door een paratenon of een synoviale peesschede die wrijving vermindert.

Functie en mechanica: pezen zijn ontworpen om hoge trekkrachten te weerstaan en te profiteren van elastische rek. Hun sterkte en rekbaarheid hangen af van lengte, samenstelling en training. Overbelasting, veroudering of plotselinge krachtoverschrijding kunnen leiden tot tendinopathie, ontsteking van de peesschede (tenosynovitis) of scheuring, variërend van kleine scheurtjes tot volledige ruptuur.

Veelvoorkomende voorbeelden en klachten: belangrijke pezen zijn onder meer de Achillespees, de patellapees in de knie en de bicepspees in de arm, evenals schouderspezen zoals die van de rotator cuff. Symptomen zijn pijn, stijfheid en beperking bij beweging. Diagnose gebeurt meestal via lichamelijk onderzoek, aangevuld met beeldvorming zoals echografie of MRI.

Behandeling en preventie: behandeling richt zich op pijnverlaging en herstel van belastbaarheid, vaak met rust en fysiotherapie. Excentrische trainingsprogramma’s zijn effectief bij tendinopathie. Ernstige rupturen vereisen soms chirurgie. Preventie omvat geleidelijke opbouw van training, voldoende rust en correcte techniek.